Djegia e Kuranit dhe liria e shprehjes
Është e pamundur të pretendohet se djegia publike e librit të shenjtë të një feje është brenda kufijve të lirisë së shprehjes. Sidomos në vendet ku shoqëria përbëhet nga anëtarë të feve të ndryshme, një sjellje e tillë sigurisht që do të shkaktojë reagime të dhunshme duke kërcënuar seriozisht “rendin publik”.
Çdo shoqëri ka një kuptim unik të të shenjtës bazuar në origjinën, historinë, vlerat kombëtare, kulturore, fetare dhe morale të saj. Ajo që është e shenjtë për një fe dhe grup individësh mund të mos jetë e shenjtë për një fe ose grup tjetër individësh, madje mund të jetë e ndaluar, absurde ose qesharake. Kjo pikë është vendi ku shtigjet ndryshojnë. Nëse një person vlerëson të tjerët në bazë të bindjeve të tij dhe përcakton qëndrimin ndaj tjetrit, kjo e çon njerëzimin në një qorrsokak dhe është një pikënisje që e bën të pamundur të jetojnë së bashku në paqe. Ajo bën që njerëzit të cilët kanë këtë mendim dhe këndvështrim të përjashtojnë, izolojnë dhe injorojnë të tjerët të cilët kanë shumë emërues të përbashkët njerëzor, moral, ligjor, politik dhe ekonomik.
Po shikohet se ajo që ishte e shenjtë në Perëndim u shpërbë disi në shoqëritë materialiste. Nuk ka pothuajse asgjë të shenjtë në shoqëritë moderne materialiste. Prandaj, duke qenë se në qendër vendosën njerëzit, lirinë dhe humanizmin, legalizuan në ligjin e tyre talljen me të gjitha llojet e gjërave të shenjta. Legalizuan edhe talljen me krishterimin edhe talljen me Islamin apo edhe më gjerë. Duke qenë se pozicionohen në këtë mënyrë, ata nuk e konsiderojnë krim armiqësinë apo talljen me fenë dhe të shenjtën. Dhe kjo zë një vend në logjikën e tyre edhe pse fatëmirësisht akoma një pjesë e mirë e perëndimorëve, kryesisht ata më fetarët distancohen nga veprime të tilla që fyejnë të shenjtën e tjetrit.
Ndërsa shoqëritë myslimane natyrisht janë të ndryshme nga ato perëndimore. Shoqëritë myslimane ende ruajnë respektin për vlerat e tyre fetare dhe gjërat e shenjta të të tjerëve. Prandaj, është normale dhe me vend që shoqëritë myslimane të lëndohen nga talljet dhe fyerjet e kësaj kategorie. Sepse ata vazhdojnë të respektojnë vlerat e tyre shpirtërore, të larta, sublime dhe si rrjedhojë, të njejtën gjë presin edhe nga të tjerët.
Le të shikojmë pak se çfarë sugjeron Islami përballë një situate të tillë. Ka dy ajete në Kuran, që na mësojnë disa parime se si duhet të sillemi në situata të tilla.
“Ju mos ua shani atyre zotat që u luten pos Allahut, e si hakmarrje të fyejnë Allahun nga armiqësia, duke mos ditur për madhërinë e Tij. Kështu, Ne ia kemi zbukuruar çdo populli veprimin e vet, mandej e ardhmja e tyre është te Zoti i tyre, e Ai i shpërblen për atë që vepruan”. (En'am 108)
“Juve u është shpallur në libër, në Kur'an që, kur të dëgjoni se po mohohet Kur'ani i Allahut dhe po bëhet tallje me të, mos rrini me ata derisa të mos hyjnë në bisedë tjetër. Përndyshe, ju do të jeni si ata. Allahu do t'i tubojë tradhëtarët dhe jobesimtërët që të gjithë në xhehennem”. (Nisa 140)
Pra, shkurtimisht mund të nxjerrim këto dy mesazhe: “mos fyeni të shenjtat e të tjerëve, nësë në një vend fyejnë fjalën e Zotit tuaj mos qëndroni aty me ta derisa të heqin dorë nga ai veprim”.
Kur'ani rekomandon një qëndrim dinjitoz për situata të tilla, por fatkeqësisht është fakt që jo çdo mysliman ka vetëdijen ideale të Kuranit Famëlartë.
Nëse në botën myslimane zbulohen reagime të ndryshme nga këto dy parime Kuranore, ku fyerja dhe poshtërimi do të reagohen në të njëjtin nivel, atëherë ata do të bien në rangun e atyre që fyejnë dhe poshtërojnë. Prandaj qëndrimi i mirësjelljes dhe epërsisë është të mos i ofendosh ata. Nëse është paraqitur një veprim i urryer, detyra e myslimanit është që së pari të ndjejë neveri nga ai veprim e më pas të tregoi mospajtimin e tij në mënyrë të civilizuar, ashtu si na këshillon edhe feja jonë e bukur, Islami.
Së fundëmi, sot në botën e civilizuar gjuha dhe veprimet e urrejtjes janë të papranueshme, të